Het omstreden plan van de vandaag (8 september) jarige Daniele Pontoni

De Italiaan toont zich in zijn tienerjaren een talentvol veldrijder, maar koestert ook warme gevoelens voor een groene grasmat en een bal. Na enkele jaren zijn aandacht en energie tussen twee sporten te hebben verdeeld, besluit hij op zijn zestiende volledig voor het veldrijden te gaan. Tenminste, voor even dan. De racefiets komt al snel naast zijn voetbalschoenen aan een wilgentak te hangen als Pontoni verhuist naar zijn tante in Argentinië. In het land van Diego Maradona en Jorge Valdano is het toch weer het voetbal dat lonkt.

Om wat geld te verdienen en niet volledig op de zak van zijn tante te teren, werkt hij als ober. Pas als er een oproep van de Italiaanse overheid om zijn dienstplicht te komen vervullen op de deurmat ploft, keert Pontoni terug naar Europa. In zijn geboorteland haalt hij zijn fiets weer van stal en begint, alsof hij nooit is weggeweest, overwinningen in Superprestige-koersen aaneen te rijgen. Pontoni heeft weliswaar een amateurlicentie – in de belangrijkste veldritten rijden profs en amateurs aan het begin van de jaren ‘90 nog door en tegen elkaar -, de Italiaan weet ze menigmaal allemaal te verslaan. Het brengt hem op een idee, waarmee hij maar weer eens van de gebaande paden afwijkt.

Pontoni wil op het wereldkampioenschap van 1993, dat verreden wordt in Corva, op een steenworp afstand van zijn geboortestad Udine, niet één maar twee regenboogtruien afhalen. Tijdens het WK van dat jaar rijden de amateurs en profs voor het laatst gescheiden en voeren hun eigen titelstrijd. Als het aan Pontoni ligt rijdt hij beide kampioenschappen. Eerst wil hij op zaterdag de titel bij de amateurs grijpen, diezelfde avond een profcontract tekenen en de volgende dag als kersvers beroepsrenner nogmaals wereldkampioen te worden. Het is een revolutionair en controversieel idee, waar de als enigszins conservatief bekend staande bestuursleden van de UCI een paar slapeloze nachten aan overhouden.

Een week voordat de mondiale titelstrijd in Corva op de kalender staat, doet Pontoni zijn unieke plan uit de doeken ten overstaan van het gretig notulerende journaille. Amper een uur eerder heeft de Italiaan maar weer eens toegeslagen in een Superprestige-veldrit. In het Zwitserse Wetzikon stond er voor de vijfde maal in elf crossen geen maat op de renner die een jaar eerder de wereldtitel bij de amateurs had gegrepen. Erkende veldrijders als Adrie van der Poel, Beat Breu en Danny De Bie mogen dan gelauwerde profs zijn, Pontoni rekent met ze af alsof het trio niet meer is dan een stel goedbedoelende recreanten.

Nog voordat de laatste Superprestige-wedstrijd van start gaat, kan Pontoni de eindzege al niet meer ontgaan. Dat hij de eerste Italiaan is die het, in die jaren belangrijkste, regelmatigheidsklassement in het veldrijden op zijn naam schrijft maakt hem extra trots. En zelfverzekerd. Gesteund door de bescheiden ploeg G.S. Zalf Euromobil Fior, die hem wil helpen in het kleine etmaal tussen het amateurkampioenschap en dat voor beroepsrenners van licentie te veranderen, maakt Pontoni zijn plan wereldkundig.

Na enkele dagen van ampel beraad spreekt de UCI bij monde van voorzitter Hein Verbruggen echter haar veto uit. Volgens de reglementen van de internationale wielerbond moeten alle deelnemers aan een WK tenminste tien dagen van te voren officieel zijn aangemeld. Pontoni is dus simpelweg al te laat als hij in Wetzikon, een week voor de titelstrijd, zijn revolutionaire idee pitcht. Als schamele troost zegt zijn sponsor toe de bonussen, die de Italiaan ontvangt na het winnen van een veldrit, te zullen verhogen nu de vedette gedwongen wordt het seizoen als amateur af te maken.

Niet dat zijn status Pontoni dwingt op een houtje te bijten. Integendeel. Dankzij zijn wereldtitel in Leeds, een jaar eerder, strijkt de regerend amateurkampioen per veldrit standaard een startpremie van 5000 gulden op. Daar komt een bonus bij in geval van winst en voor zijn eindzege in het Superprestigeklassement incasseert Pontoni ook nog eens een bedrag van 27.500 gulden. Vele profs moeten het met een aanzienlijk lagere vergoeding zien te stellen. Ook aan de staf die de Italiaan omringt, valt in niets af te lezen dat het ‘slechts’ een amateurrenner betreft. Psychologen, diëtisten, een hypnotherapeut; bedenk het en Pontoni kan er op elk moment van de dag een beroep op doen ten einde zijn prestatiekansen nog wat verder te verhogen.

Ondanks zijn blakende vorm, het thuisvoordeel in Corva en alle assistentie van ‘-logen’ en ‘-peuten’ zal Pontoni er niet in slagen zijn wereldtitel te prolongeren. Kort voor de start laat de gedoodverfde favoriet zich nog uitgebreid fotograferen met vrouwelijke fans, maar als de koers eenmaal in gang is geschoten wordt de Italiaan overvallen door faalangst en kan geen enkele vuist maken tegen de gewiekste Deen Henrik Djernis. Met een gezicht alsof hij een hele citroen heeft moeten verorberen, neemt Pontoni gedesillusioneerd de bronzen plak in ontvangst. De profkoers, een dag later, interesseert hem vanzelfsprekend niets meer.

Diep in zijn hart is ‘Il Paperino’, zoals zijn bijnaam luidt – het is de Italiaanse naam voor Donald Duck en Pontoni dankt het vergelijk tussen hem en de Disney-eend aan zijn opvallend hoge stemgeluid – blij en opgelucht de UCI een stokje stak voor zijn plan om in één weekend twee keer aan een wereldtitelstrijd deel te nemen. Vier jaar later, Pontoni is dan al lang prof, neemt hij revanche en wordt alsnog kampioen op het allerhoogste niveau. In München zet hij het WK volledig naar zijn hand en kan al voor het binnen rijden van het Olympisch Stadion, waar de finishlijn is getrokken, zijn zege uitgebreid vieren. Voor de voetbalfan die Daniele Pontoni nog altijd is, is er bijna geen mooiere plek om de regenboogtrui aan te mogen trekken dan in de thuishaven van een van zijn favoriete clubs, Bayern München.