Foto Eric Houdas
Hoe beleefdheid de vandaag (14 september) jarige Francesco Casagrande de Giro kostte
Francesco Casagrande is een renner van de oude stempel. Iemand met gevoel voor normen en waarden. Voor tradities, die al in een ver verleden zijn ontstaan. Heb je naasten lief. Wees vriendelijk. Verloochen nooit je afkomst. Eer je helden en plaats ze op een voetstuk. Het zijn stuk voor stuk principes die de Italiaan hoog in het vaandel heeft staan. Mensen niet onnodig lastigvallen, zeker niet op zondag, is er nog zo een. Het is de katholiek opgevoede Casagrande van huis uit met de paplepel ingegoten.
De in het peloton als een bescheiden ‘gentleman’ te boek staande renner is er de persoon niet naar te breken met het patroon waarmee hij groot gebracht is. Het liefste zou hij na afloop van de eerste Giroweek van 2000 een spoedbezoekje brengen aan de Amerikaanse chiropractor bij wie hij sinds enige tijd onder behandeling staat. Niet dat het een halve wereldreis zou inhouden om de specialist te bereiken. De dokter woont, net als Casagrande, in Florence, op steenworp afstand van Prato waar het peloton diezelfde dag de achtste Giro-etappe heeft voltooid.
Even langs wippen bij de chiropractor voor een snelle sessie is dus een meer dan voor de hand liggende optie, maar Casagrande durft de man niet te bellen. Hoe sterk zijn behoefte aan een behandeling ook is, een stemmetje in het hoofd van de Italiaan raadt hem met klem af om in het rennershotel de telefoon te pakken en middels een kort belletje naar Florence een afspraak te maken voor een bezoekje diezelfde avond. Het is immers zondag en dat is niet de dag van de week om iemand lastig te vallen met persoonlijke beslommeringen en te beroven van een welverdiende rust. De beslissing om de chiropractor die zondagavond niet te contacten, ook al had hij dringend behoefte aan diens helpende handen, kost Casagrande twee weken later de grootste en belangrijkste zege uit zijn carrière. Op de voorlaatste dag van de Giro verspeelt hij, na elf dagen in het roze door Italië te hebben gereden, de leiding in het klassement.
Om het belang en de waarde van die Amerikaanse chiropractor uit Florence te begrijpen, moeten we terug naar de zomer van 1997. In de Tour van dat jaar eindigt Casagrande fraai als zesde in de eindrangschikking, maar een dag voordat het peloton de Champs-Élysées zal opdraaien, vergaat de Italiaan van de pijn. De gehele 63 kilometer lange tijdrit rond Euro Disney rijdt Casagrande met het gevoel alsof iemand een groot en vlijmscherp mes in zijn dijbeen heeft gestoken. De kopman van de Saeco-ploeg ziet zelden in zijn carrière zo af als die dag. De pijn verbijtend en met betraande ogen weet hij de schade te beperken en zijn zesde plaats veilig te stellen.
Drie maanden later, tijdens een klimtijdrit in de Escalada a Montjuic, krijgt Casagrande opnieuw met het euvel te kampen. Onzeker en enigszins wanhopig, omdat hij geen idee heeft waar de plotselinge pijnopwelling vandaag komt, gaat de Italiaan het winterseizoen in. Wekenlang moet hij van het ene medische onderzoek naar het andere en ondergaat allerlei scans, maar zonder resultaat. Tot hij bij de chiropractor in Florence terecht komt. Die legt onmiddellijk en heel letterlijk de vinger op de zere plek. Casagrande blijkt te kampen met een bekken dat, veroorzaakt door een eerdere valpartij, bij overbelasting soms verschuift en dan een heupzenuw beknelt. Volgens de specialist is er geen remedie tegen de kwetsuur, behalve regelmatige behandelingen die ervoor moeten zorgen dat het bekken op zijn plek blijft. Vanaf dat moment spreekt de renner met regelmaat af voor een sessie.
Drie dagen voordat de Giro van 2000 vanuit Rome vertrekt, laat Casagrande de chiropractor nog maar eens los op zijn heup en bekken. Voelbaar verlicht en blakend van het zelfvertrouwen reist de kopman van de Vini Caldirola-ploeg naar de hoofdstad van zijn thuisland. De Italiaan zint op revanche. Een jaar eerder heeft hij de Giro noodgedwongen moeten missen, omdat hij een dopingschorsing van negen maanden uitzat – normen, waarden en principes zijn altijd betrekkelijk – en dus is hij gebrand op een goed resultaat in de Giro. Aan de vorm ligt het niet, getuige top 10-klasseringen in Luik-Bastenaken-Luik en de Amstel Gold Race en zelfs een klinkende overwinning in de Waalse Pijl.
De eerste Giroweek is een relatief gemakkelijke, die weinig grote verschillen in het klassement veroorzaakt. Op de tweede maandag van de ronde staat echter een bergetappe naar Abetone op het programma, twee dagen later gevolgd door een 45 kilometer lange tijdrit. Vooral tegen die laatste ziet Casagrande huizenhoog op. Het zal toch niet dat zijn bekken de poort naar een topklassering hardhandig dichtsmijt en de Italiaan weer met een helse pijn opzadelt?! Het liefste wil hij het zekere voor het onzekere nemen en daags voordat de klassementsrenners serieus op de proef worden gesteld de chiropractor in Florence nogmaals met een bezoekje vereren. Het Giropeloton zit in Prato immers om de hoek. Maar ja, het is zondag. Niet de dag om iemand onverwacht te storen.
Casagrande ziet af van zijn bezoek. Aanvankelijk deert hem dat niets. De etappe naar Abetone wint hij niet alleen – met gevoel voor traditie en historie draagt hij zijn zege op aan de zeventien dagen eerder overleden Gino Bartali – hij grijpt tevens het roze. Ook de tijdrit naar Bibione overleeft hij als klassementsleider, zij het dat zijn directe concurrenten hem tot op slechts enkele tellen naderen. In de Noord-Italiaanse Alpen weet Casagrande zijn voorsprong op directe rivalen Stefano Garzelli, Ivan Gotti en Gilberto Simoni weer uit te breiden en dus zal een 34 kilometer lange klimtijdrit tussen Briançon en Sestrière, op de voorlaatste Giro-dag, gaan bepalen wie de roze leiderstrui mee naar huis mag nemen.
Alsof de duvel ermee speelt voelt Casagrande al in de openingsfase van de chronorace dat het weer foute boel is. Opnieuw trekt een helse pijn door zijn dijbeen. Onmiddellijk gaan zijn gedachten uit naar zijn chiropractor en diens zondagsrust, maar gedane zaken nemen geen keer. Net als genomen beslissingen. Garzelli weet de 25 seconden achterstand op de klassementsleider al in de eerste helft van de tijdrit om te buigen in een voorsprong en zal die marge op de klim naar het skioord alleen maar verder vergroten. Casagrande herpakt zich gaandeweg nog enigszins en kan nipt, het scheelt maar zes tellen ten opzichte van Simoni, zijn tweede plek in het eindklassement veilig stellen. Als schrale troost is hij wel de winnaar van het bergklassement.
Een aantal hartgrondige vloeken verlaten direct na de finish de mond van Francesco Casagrande. De normen en waarden, die de beschaafde Italiaan van jongs af aan met de paplepel zijn ingegoten, lijken voor even niet meer te bestaan.