Hoe de vandaag (1 augustus) jarige Sergio Higuita het ‘andere oranje’ weer kleur gaf
Ineens zijn ze er weer, die jongens in hun opvallende feloranje shirts. Ze doen weer mee. Alsof ze nooit zijn weggeweest. Ruim anderhalf decennium lang gaven ze letterlijk kleur aan menig koers en toen waren de opvallende tricots plotseling verdwenen. Hun fans in teleurstelling achterlatend. Voor veel Nederlanders was het juist een opluchting. Ergens was het namelijk wat ongemakkelijk om iemand in het oranje te zien winnen, die niet ‘van ons’ is. Of dat je tijdens een Tour- of Vuelta-etappe aan een onwetende meekijker moet uitleggen dat er helemaal geen Nederlander voorop zit, ondanks dat het tenue dat diegene draagt daar wel sterk op lijkt te duiden.
Oranje is echter niet alleen de kleur van Nederland, maar ook van de Baskische wielerploeg Euskaltel-Euskadi. Tussen de tweede helft van de jaren ’90 en het begin van de jaren ’10 geven renners als Joseba Beloki, Iban Mayo, Robert Laiseka, Igor González de Galdeano en Samuel Sánchez, aangemoedigd door de talloze wielergekke en luidruchtig ‘aupa! aupa!’ roepende Baskische fans, vele etappes in de Tour en Vuelta letterlijk kleur. Tot hoofdsponsor Euskaltel, een Baskische telecomprovider, in 2013 besluit geen geld meer in de ploeg te steken. De stekker gaat eruit. Weg zijn de oranje shirts.
Zes jaar later maakt Euskadi – de Baskische naam voor Baskenland – echter een comeback in het peloton. Zo onbescheiden als de kenmerkende knaloranje shirts zijn, zo bescheiden is het rennersgilde van de ploeg ditmaal. Fundación Euskadi fungeert in haar nieuwe incarnatie als leerschool voor jonge talenten, die zich nog niet direct op het hoogste niveau met de allerbesten kunnen meten. Tot er in het tweede seizoen van Euskadi 2.0 ineens een Colombiaans talent opduikt, dat dat wel direct blijkt te kunnen. Oude tijden herleven in de eerste maanden van 2019. Dankzij Sergio Higuita telt het oranje van Fundación Euskadi weer mee, net zoals in de hoogtijdagen van Beloki, Mayo en al die anderen. Al is het maar voor even. Higuita zal niet langer dan een paar maandjes in dienst van de oranjekleurige Baskische brigade rijden.
Het kortstondige verblijf van Higuita bij de ploeg is allemaal vooraf bekokstooft. Al had niemand voorzien dat het niet langer dan enkele maanden zou duren. Het jonge talent uit Medellín had een jaar eerder, tijdens zijn derde seizoen in dienst van het Colombiaanse ProContinentale team Manzana Postobón indruk gemaakt in meerdere kleinere etappekoersen in Europa, Zuid-Amerika en Azië. Een overstap naar het WorldTour-circuit was niet meer dan een kwestie van tijd.
Higuita kan uit meerdere grote ploegen kiezen en zet uiteindelijk zijn handtekening onder een contract bij het team dat, in zijn optiek, het meeste en hardste zijn best heeft gedaan om hem binnen te hengelen. Jonathan Vaughters, teammanager van EF Education First, is de gelukkige die zijn collega’s achter zich laat in de denkbeeldige sprint om de gunsten van Higuita.
De Amerikaan wil zijn nieuwe aanwinst echter niet meteen opstellen, uit angst dat de overstap naar de voornamelijk Europese koersen die Higuita zal gaan rijden, nog te groot blijkt en de jonge renner mogelijk tussen wal en schip belandt. Zoals een voetbalclub een talent soms eerst een seizoen verhuurt aan een eerste divisionist, gaat Vaughters op zoek naar een bescheiden ploeg, waar Higuita enkele maanden kan wennen.
Ook nu staan de teams in de rij en kan de Colombiaan een keuze maken uit meerdere opties. Dat het een Spaans team moet worden staat, gezien de taal, als een paal boven water. Higuita kiest na wat wikken en wegen uiteindelijk voor Fundación Euskadi. Vanuit zijn perspectief een logische keuze, vanuit de ploeg bezien enigszins verrassend.
In haar hoogtijdagen ging de, door telecomgigant Euskaltel gesponsorde en in knallend oranje gehulde, ploeg er immers prat op nagenoeg uitsluitend renners met een Baskische achtergrond in haar gelederen op te nemen. Slechts voor Asturiër Samuel Sánchez werd een uitzondering gemaakt, maar die was op jonge leeftijd bij een Baskisch juniorenteam gaan rijden, dus had wel degelijk ook een connectie met de regio.
Een renner van buiten Spanje in de ploeg is in die tijd ondenkbaar, enkele Franse Basken uitgezonderd. De reïncarnatie is echter minder strikt en verwelkomt Higuita met open armen. Het wielerseizoen 2019 is koud een paar weken op gang of de Colombiaan lijkt de al genoemde hoogtijdagen van zijn tijdelijke ploeg te laten herleven.
In de vierde etappe van de Ruta del Sol klopt de in het oranje gehulde renner onder anderen Steven Kruijswijk en Adam Yates in de sprint van een groepje vol bekende namen. Het is dat die andere Yates, Simon, een half minuutje eerder als solist de ritzege op zijn naam heeft geschreven, anders had Higuita Fundación Euskadi een primeur kunnen bezorgen door de ploeg voor het eerst sinds de comeback een overwinning te schenken.
Dat doet hij een maandje later alsnog door de vierde rit van de Portugese Volta ao Alentejo te winnen. Ook in de Gran Premio Miguel Induráin, begin april, toont Higuita zijn oranje tenue prominent en wordt er derde – drie plaatsen voor een zekere neoprof uit Slovenië, ene Tadej nog iets. Jonathan Vaughters weet genoeg.
Die verhuurde renner heeft totaal geen aanpassingsproblemen op het hoogste niveau. Met een simpel telefoontje naar het Baskenland eist hij zijn nieuwe aanwinst op en laat hem, maanden eerder dan gepland, al in mei debuteren in het fuchsiaroze van EF Education First in de Tour of California. Higuita zal het in hem gestelde vertrouwen datzelfde jaar nog belonen met een ritzege in de Vuelta.
Het kortstondige, maar ijzersterke optreden van de Colombiaan namens Euskadi is een van de redenen dat het telecombedrijf haar portemonnee weer opent voor de wielerploeg. Sinds de seizoenstart van 2020 is, ondanks dat Higuita dan al ruim een half jaar voor een ander team uitkomt, Euskaltel-Euskadi in ere hersteld. Het ‘andere oranje’ is definitief terug in het peloton.