Foto Eric Houdas

Wielercultuur

Verjaardagskalender 4 maart: Flavio Vanzella (1964)

Van alle renners die het genoegen hebben mogen smaken een of meerdere Touretappes in de gele trui rond te rijden, is Flavio Vanzella een van de meest vergeten. De Italiaan is een echte ‘gregario’, zoals dat zo mooi heet in de taal van het land waar hij vandaan komt. Een knecht, dus. Waterdrager ook wel. Al klinkt dat net iets te oneerbiedig om recht te doen aan het vele beulswerk dat Vanzella verricht voor kopmannen als Mario Cipollini en Johan Museeuw. Hij behoort desondanks echter wel degelijk tot het elitekorps van niet meer dan 301 renners die, tot en met 2024, voor korte of langere tijd het algemeen klassement in de Franse ronde aan hebben gevoerd. Twee dagen, in de Tour van 1994, rijdt Vanzella zo trots als een pauw door het peloton. Voor even hoeft hij niet om te kijken waar zijn kopmannen zich bevinden, of ze nog iets van hem nodig hebben of dat er nog een ander karweitje ten dienste van de ploeg moet worden opgeknapt, terwijl de koers zich verder ontvouwt. Voor even is Flavio zelf stralend middelpunt van het peloton. Twee dagen draait het om hem. Niet slecht voor een ‘gregario’.

Foto Eric Houdas

Terwijl de Italiaan in de straten van de Engelse badplaats Brighton, waar de derde Touretappe van 1994  finisht, uit alle macht doortrapt in zijn jacht op een eenzame vluchter, flitst meermaals dezelfde gedachte door zijn hoofd. ‘Hoe zal Johan Museeuw reageren als het Flavio lukt het geel te grijpen?’ Zijn Belgische kopman had het kleinood een dag eerder veroverd, nadat GB-MG Maglificio verrassend de ploegentijdrit won. Met naast Museeuw en Vanzella tempobeulen als Rolf Järmann, Wilfried Peeters, Davide Cassani en Rolf Sørensen in de gelederen was de Italiaans-Belgische fusieploeg alle andere teams te snel af geweest. In de schaduw van Museeuw, die knap negende was geworden in de proloog en dankzij bonificatieseconden in de twee volgende etappes naar de leiderspositie in het klassement was opgerukt, was Vanzella geruisloos naar de vierde plek geklommen. Slechts 22 tellen scheiden hem van de latere ‘Leeuw van Vlaanderen’. Als het peloton de volgende dag koers zet naar Brighton krijgt de ‘gregario’ van GB-MG Maglificio een simpele opdracht. Mee glippen met ontsnappingen, teneinde het geel van Museeuw te bewaken of in ieder geval in de ploeg te houden. Dat zijn de stalorders die ploegleiders Giancarlo Ferretti en Patrick Lefevere meegeven.

Zoals het een goede knecht betaamt voert de Italiaan de opdracht keurig uit. Als achter koplopers Francisco Cabello en Emmanuel Magnien enkele renners zich van het peloton losmaken, is Vanzella bij de pinken en glipt mee. Wat in de finale volgt is een secondenspel, waar liefhebbers van het betere hoofdrekenwerk zich heerlijk op kunnen uitleven. Vanzella krijgt van de ploegleiding een vrijgeleide om voor zijn eigen kansen op de gele trui te gaan. De ‘gregario’ rijdt in de slotfase de longen uit zijn lijf, met Magnien, die zijn voormalige medekoploper heeft moeten laten gaan, in zijn wiel. Cabello bekroont zijn monsterontsnapping van bijna tweehonderd kilometer met de dagzege, maar achter hem wordt het spannend. Vanzella en Magnien komen nog akelig dichtbij de Spanjaard. Ook Chris Boardman, die zich op Engels grondgebied aan de supporters wil tonen, en de Italiaan Enrico Zaina naderen met rasse schreden en het peloton is intussen ook flink op stoom. Als een trekharmonica schuift alles in de slotkilometers ineen. De sprint om de tweede plek verliest Vanzella van Magnien, maar als nummer drie in de daguitslag strijkt hij wel degelijk nog een aantal bonificatietellen op. Precies genoeg om over Museeuw heen te wippen in het algemeen klassement en zijn Belgische ploeggenoot het geel te ontfutselen. Als Vanzella direct na de finish van een verzorger hoort wat hem overkomt, aarzelt hij. Voor even durft hij niet heel blij te zijn. Nog niet. Had hij in de slotfase niet beter kunnen inhouden om Museeuws gele trui te redden? En hoe zal de Belg reageren als hij merkt dat nota bene een eigen ‘gregario’ hem van het leiderstricot heeft beroofd? Tot grote opluchting van de Italiaan is zijn kopman een van de eersten die hem komt feliciteren. Het geel blijft immers binnen de gelederen van GB-MG Maglificio. Museeuw is teamplayer genoeg daar vrede mee te hebben. Vanzella beleeft het hoogtepunt van zijn carrière. Twee dagen lang is hij het stralende gele middelpunt van de Tour. Daarna verliest hij het tricot en keert terug naar de anonimiteit. Als het peloton twee en een halve week later Parijs bereikt is nagenoeg de hele wereld al lang weer vergeten dat Flavio Vanzella diezelfde Tour voor even het geel droeg.

Ook jarig vandaag:

  • Johnathan Narvaez (1997)
  • Michael Andersson (1967)
  • Annalisa Cucinotta (1986)
  • Philippe Bordenave (1969)

Het is tevens de geboortedag van Maurice Garin (1871)

Bekijk ook van Vincent de Lijser

Verjaardagskalender 10 maart: Ad Wijnands (1959)

Wielercultuur

De vele innovaties van Jean Leulliot (of: hoe Parijs-Nice bijna een Tour du Monde werd)

Koersverhalen