Foto Sirotti
Verjaardagskalender 6 juni: Bart Voskamp (1968)
Schouder-aan-schouder, alsof ze tijdens hun gezamenlijke ontsnapping fysiek met elkaar vergroeid zijn geraakt, komen Bart Voskamp en Jens Heppner over de aankomstlijn in Dijon. De innige manier waarop de twee renners lichamelijk contact maken, zal geliefden, die de Touretappe samen op de bank voor de televisie bekijken, mogelijk zelfs jaloers maken. Driekwartier eerder heeft het duo zich losgemaakt uit een omvangrijke kopgroep, die direct na het vertrek uit Montbéliard tot stand was gekomen.
Met na deze negentiende etappe enkel nog een tijdrit en het verplichte defilé op de Champs-Élysées voor de boeg, ligt de Tour van 1997 in haar definitieve plooi. Jan Ullrich heeft zijn sprankelende debuut van een jaar eerder het vervolg gegeven dat de hele wielerwereld verwachtte en dus heeft het leeuwendeel van het peloton er vrede mee dat de Fransman Arnaud Prétot, zodra Tourdirecteur Jean-Marie Leblanc het startsein heeft gegeven, zijn vermoeide lijf kort uit het zadel tilt, aanzet en een gat slaat.
Dertien van zijn collega’s aarzelen niet en springen voor het te laat is in het wiel van de renner van Gan. Voormalig geletruidrager Rolf Sørensen zit er bij, net als zijn Rabobank-ploeggenoot Erik Dekker, tempobeul Vjatsjeslav Jekimov, sprinter Mario Traversoni en liefst drie renners uit de TVM-ploeg: Peter Van Petegem, Servais Knaven en Bart Voskamp.
De manschappen van ploegleider Cees Priem weten hun numerieke voordeel in de kopgroep optimaal uit te buiten. De aanwezigheid van de snelle Traversoni maakt het samenblijven, om een sprint te laten bepalen wie zich etappewinnaar mag noemen, een buitengewoon slecht plan en dus besluit het TVM-trio, wanneer de contouren van Dijon zich aan de horizon beginnen af te tekenen, beurtelings te demarreren. Na een paar verwoede pogingen blijkt de tempoversnelling van Voskamp de beslissende.
Alleen Heppner kan volgen, de anderen kijken elkaar aan. Of stoppen af, zoals Voskamps ploeggenoten Knaven en Van Petegem doen, net als Heppners kompaan Christian Henn. Uitgerekend dezelfde renner die een jaar eerder met Voskamp had gesprint om een dagzege in de Tour en het toen aflegde tegen de Nederlander. Aan Heppner de taak die nederlaag te wreken. Bij het opkomen van het laatste rechte stuk naar de finish laat de Duitser zich echter veel te makkelijk de koppositie opdringen. Met nog 250 meter te rijden zet Voskamp aan om al zijn, in het wiel van Heppner opgespaarde, krachten in een uiterste explosie te laten samenkomen. De Nederlander knalt weg uit de rug van zijn vluchtgenoot. Die laat zich echter niet verrassen en duikt meteen op het achterwiel.
Alsof een onzichtbare kracht plotseling twee kranen vol melkzuur heeft open gedraaid voelt Voskamp zijn beide benen in hoog tempo vollopen. Hij realiseert zich dat hij de sprint te vroeg heeft ingezet, maar een weg terug is er niet. Het enige dat hij nu kan doen is blijven trappen en hopen dat zijn Duitse concurrent er niet in slaagt om nog langszij te komen. In zijn linkerooghoek ziet Voskamp dat die hoop met elke pedaalomwenteling ijdeler wordt.
Heppner heeft zijn fiets al bijna naast die van zijn medevluchter gemanoeuvreerd en komt met zijn voorwiel centimeter voor centimeter naast dat van de TVM-renner. Die zwenkt ineens wat naar links in een poging Heppner de doorgang te beletten. De Duitser pareert door met zijn hoofd tegen de schouder van Voskamp te leunen. Alsof een tube secondelijm zijn werk heeft gedaan rijden de twee schouder-aan-schouder over de streep. Het wiel van Voskamp overschrijdt de lijn net iets eerder dan dat van Heppner.
Zesentwintig tellen later bewijst Traversoni inderdaad de snelste te zijn van de groep vluchters. Met gemak sprint de Italiaan naar de derde plek. Als de ploeggenoot van Marco Pantani twintig minuten later terugkomt van de verplichte dopingplas staat Charly Mottet hem op te wachten. De oud-renner is belast met de huldigingsceremonie na elke etappe en gebaart Traversoni mee te komen. In al haar wijsheid heeft de Tourjury na ampel beraad besloten om zowel Voskamp als Heppner te diskwalificeren. Onreglementair sprinten door beiden, luidt de aanklacht.
Normaal wordt een boosdoener teruggezet naar de laatste plaats van de groep waarin hij is gefinisht, maar dat is in een sprint-a-deux natuurlijk net zo zinloos als demarreren uit een peloton dat een massasprint voorbereidt. En dus roept de jury de nummer drie, Traversoni, uit tot winnaar. Niet dat de Telekom-ploeg van Heppner of Voskamps TVM geprotesteerd heeft tegen de manier waarop de twee koplopers de finish zijn gepasseerd. Niemand heeft een klacht ingediend. Zelfs Tourdirecteur Jean-Marie Leblanc begrijpt weinig van het jurybesluit. De meeste renners en volgers evenmin. Het verdict is echter onomkeerbaar.
Voskamp is niet de enige TVM-renner die gedeclasseerd wordt. Achter Traversoni beweegt Van Petegem zich namelijk als een ongeleid projectiel door de groep sprintende renners, waardoor Serhij Oesjakov met veel moeite ternauwernood uit de dranghekken weet te blijven. Het Nederlandse jurylid Martin Bruin en zijn collega’s zetten de Belg terug naar de laatste plaats van de achtervolgende groep. Pal achter Voskamp en Heppner, maar voor Sørensen en Prétot, die kort voor de finish een paar seconden hebben moeten toegeven op hun medevluchters. De uitslag van de negentiende Touretappe van 1997 lijkt meer op een jigsaw puzzel dan op een begrijpelijke rangorde, met Bart Voskamp als grootste verliezer.