Foto Jeff Archer
Verjaardagskalender 7 mei: Paolo Savoldelli (1973)
Precies op de dag dat de Giro van 2002 finishplaats Milaan bereikt, zendt de Amerikaanse televisiezender HBO de allereerste aflevering uit van The Wire. Wie na drie weken lang intensief de Italiaanse ronde te hebben gevolgd ‘s avonds moegestreden op de bank neerploft en zin heeft in even iets totaal anders dan koers, zal bij het zien van de dramaserie, die onder meer een angstvallig realistisch beeld geeft van de drugsbendes in Baltimore, concluderen dat het in vergelijking met de Giro van dat jaar nog best meevalt met de hoeveelheid verboden middelen die in The Wire over het televisiescherm scheren. Als de Giro van 2002 het onderschrift ‘the narco edition’ zou krijgen, is het niet eens overdreven.
De ene na de andere renner verlaat de ronde noodgedwongen voortijdig als gevolg van een schandaal waar doping of een andere niet toegestane substantie bij betrokken is. Eerst wordt Stefano Garzelli, Girowinnaar in 2000, na een positieve plas in de eerste week – Garzelli heeft dan al twee etappes gewonnen – naar huis gestuurd. Enkele dagen later moet ook Gilberto Simoni onvrijwillig vertrekken. In het bloed van de titelverdediger zijn al voor de Giro-start in Groningen, dat voor de gelegenheid is omgedoopt tot Gironingen, sporen van cocaïne gevonden. Ondanks zijn, bepaald niet sterke, smoes dat het de schuld is van zijn tandarts die een verdovingsmiddel met coke er in zou hebben toegepast, moet Simoni vertrekken.
Diezelfde ronde kunnen ook mindere goden als Faat Zakirov, Roberto Sgambelluri en Nicola Chesini inrukken. Outsider Francesco Casagrande wordt gediskwalificeerd nadat hij in de vijftiende etappe de Colombiaan John Freddy Garcia opzettelijk de hekken in rijdt en Marco Pantani is twee weken lang zichzelf niet en zal de Giro evenmin voltooien. Als alle stofwolken en kruitdampen opgetrokken zijn staat een verrassende winnaar in het roze op het podium in Milaan. Paolo Savoldelli weet, tegen alle verwachtingen in, Tyler Hamilton in de tijdrit op de voorlaatste dag achter zich te houden en mag zich Girowinnaar noemen.
Dat de eindzege van Savoldelli geen toevalstreffer is, bewijst hij drie jaar later. Mede dankzij zijn eerste Girowinst heeft de Italiaan, die omwille van zijn daalcapaciteiten luistert naar de bijnaam Il Falco – de valk; Savoldelli stort zich omlaag zoals de roofvogel op een weerloos muisje – intussen een transfer gemaakt naar de Discovery Channel-ploeg rond Lance Armstrong. De Amerikaan laat zich in de Tour omringen door meesterknechten, die zelf ook weten wat het is om een grote ronde te winnen. Zo maakt ook meervoudig Vuelta-winnaar Roberto Heras enige tijd deel uit van de entourage rondom Armstrong. Die slaat twee vliegen in een klap. Hij beschikt niet alleen over ijzersterke luxe-knechten om hem aan een volgende Tourzege te helpen, hij is meteen een paar mogelijke concurrenten in de jacht op het geel armer.
In ruil voor hun diensten in Frankrijk mogen Heras en Savoldelli in de ronden van hun thuisland voor eigen kans rijden. Armstrong is immers uitsluitend in de Tour geïnteresseerd. De Giro en de Vuelta kunnen ‘The Boss’ gestolen worden. En dus staat Paolo Savoldelli als kopman van Discovery Channel aan de start van de Italiaanse ronde in 2005. Veel wordt er echter niet verwacht van Il Falco. In de twee jaren na zijn eindzege heeft hij, in dienst van de Duitse Telekom-ploeg en opvolger T-Mobile, vooral met blessures gesukkeld en maar weinig kunnen koersen. Tot overmaat van ramp is Savoldelli in januari van het nieuwe jaar tegen het asfalt gesmakt, met een gebroken sleutelbeen tot gevolg. De bookmakers rekenen dus in het geheel niet op aansprekende prestaties van de daalkoning. Die zal gaandeweg de Giro echter het tegendeel bewijzen en dankzij zijn capaciteiten op momenten dat het wegdek steil omlaag loopt, uiteindelijk zelfs zijn tweede eindzege weten te pakken.
De Giro van 2005 lijkt op voorhand een duel te worden tussen Gilberto Simoni, Danilo di Luca en Ivan Basso, maar als de zware bergetappe naar Ortisei, in het voorlaatste weekeinde van de ronde, achter de rug is, staat niet een van de drie topfavorieten in het roze, maar de verrassende Savoldelli. Il Falco is als een Fenix uit de as herrezen na zijn twee kwakkelseizoenen in Duitse dienst. Dat klassementsleider Basso kampt met maagklachten werkt vanzelfsprekend in het voordeel van Savoldelli, maar ook Simoni en Di Luca kunnen hem niet bijbenen. Het grootste gevaar blijkt op de slotdagen uit onverwachte hoek te komen. De Venezolaan José Rujano is Savoldelli bijna te slim af.
De vier overgebleven tenoren van de Giro van 2005, Savoldelli, Simoni, Rujano en Di Luca, maken er op de slotzaterdag een fenomenaal schouwspel van op de flanken van eerst de Finestre en vervolgens de slotklim naar Sestrière. Eerstgenoemde, nog altijd in het roze, mist duidelijk de steun van voldoende capabele ploeggenoten en moet zijn drie rivalen laten gaan. Op de ‘strade bianchi’ van de Finestre loopt zijn achterstand steeds verder op en lijkt hij gezien. Maar wie dat gelooft, rekent buiten de daalcapaciteiten van Il Falco. Als een slechtvalk op zijn prooi stort Savoldelli zich in de afzink naar beneden, als ware het een vrije val. Angst lijkt de Italiaan niet te kennen.
In het dal wacht hem een aangename verrassing. Davitamon-Lotto-renners Wim Van Huffel en Mauricio Ardíla, die op de Finestre voor Savoldelli uit reden, blijken van harte bereid de roze truidrager bij te staan tijdens de achtervolging op zijn drie belagers. Of het duo in Belgische dienst een fraai geldbedrag heeft mogen toucheren of dat Savoldelli’s Vlaamse teammanager Johan Bruyneel zijn collega’s en landgenoten van Davitamon-Lotto om een gunst had gevraagd, zal vermoedelijk altijd onduidelijk blijven. Feit is dat Savoldelli de schade netjes binnen de perken houdt en dankzij een sterke slotbeklimming de Giro weet te winnen. Nipt, dat wel. Simoni komt op Sestrière niet meer dan 28 tellen te kort, ritwinnaar en bergkoning Rujano zeventien extra. Het is de bloedstollende ontknoping van een Giro, die, als het gaat om spanning, menig Amerikaanse televisieserie ruimschoots overtreft.