Meer dan acht miljoen.
Zoveel soldaten sterven er tussen 1914 en 1918 in de Eerste Wereldoorlog. Onder hen twee Tourwinnaars. De een heet Francois Faber, de ander Octave Lapize.

De naam Octave Lapize zal tot het einde der tijden worden geassocieerd met een enkel woord. “Moordenaars”.
Of: “MOORDENAARS!”

Zomer 1910. Octave Lapize is vast van plan de Tourzege naar zich toe te trekken. Dan volgt de tiende etappe.
De rit naar de hel.
Voor het eerst is de Tourmalet opgenomen in het Tourparkoers. Een halfjaar eerder was Alphonse Steines, assistent van Tourbaas Desgranges, op verkenning naar de top geweest. Midden in de nacht werd hij teruggevonden door een reddingsteam. Na een nacht slaap in een berghut, telegrafeerde hij naar Parijs.
Tourmalet overgestoken. Stop. Uitstekende weg. Stop. Prima te passeren. Stop.

De wegen naar de top zijn onverhard, het grind hecht zich aan de banden.
Materiaalhulp is niet toegestaan.
Vroeg in die tiende etappe ontsnapt de onbekende coureur Lafourcade. Lapize ligt tweede.
Halverwege de klim komt een auto naast Lapize rijden. Achterin ziet de renner enkele hotemetoten van de Tourorganisatie zitten.
‘Wat is er aan de hand?’ vraagt de chauffeur.
‘Wat er aan de hand is,’ vraagt Lapize. ‘Ik zal je verdomme zeggen wat hier aan de hand is. ‘
En hij schreeuwt, hij schreeuwt zijn beroemde zin waarvan de echo nog altijd doorklinkt.
‘Vous etes des assassins! Oui, des assassins!’
En hij versnelt, weg van de auto, op zoek naar Lafourcade.
Octave Lapize zal de etappe winnen. En later: de Tour.
In Parijs herhaalt hij: ‘Desgrange is een moordenaar.’

In de oorlog wordt Octave Lapize sergeant bij de Franse luchtmacht.
Op 14 juli 1917 wordt hij geconfronteerd met twee Duitse vliegtuigen. Ter hoogte van Flirey wordt zijn toestel uit de lucht geschoten. Later die dag eindigt zijn leven in een ziekenhuisbed in Toul. Zeven jaar later: alsnog vermoord.

Frank Heinen
Laatste berichten van Frank Heinen (alles zien)