Zo’n zes jaar geleden leerde ik mijn vriend kennen. Een heuglijk moment aangezien deze fanatieke wielrenner bij mij de liefde voor de wielersport deed opbloeien. Het duurde niet lang voordat ik op een fiets werd gezet, aan de slag moest met klikpedaaltjes en (huilend) de Alpe d’Huez beklom. Als groentje in deze sport ontdekte ik al snel dat er veel bij het fietsen komt kijken. Wie als beginnende fietser denkt klaar te zijn met de aankoop van een fiets en een enkel setje kleren heeft het mis. Zo leer ik elke dag nog bij op het gebied van techniek, KOMmetjes en niet te vergeten het soigneren. Waar wielrennen zich traditioneel gezien vooral op mannen richt, is de laatste jaren de vrouw in opmars. Steeds meer merken komen met specifieke dameskleding en damesfietsen. Zo ook Specialized. Van hen krijg ik de kans om een damesmodel fiets te testen en jullie mee te nemen in alles waar je als beginnend damesfietser tegenaan loopt. Wat moet je eigenlijk allemaal aanschaffen? Welke pedalen gebruik je wanneer? Hoe zit je goed op je fiets? Laten we beginnen met het laatstgenoemde, middels een Retül Bikefitting bij Scholten Fietsgoed in Zwolle.
Midden in de winkel staat een fonkelnieuwe Specialized Womens Tarmac Disc Sport op me te wachten. Ik kan niet wachten om in het zadel te klimmen, maar eerst neemt bikefitter Sander Jansen me mee naar een speciale ruimte in het hart van de winkel. Hier zal ik in totaal bijna drie uur verblijven. In die drie uur wordt me het hemd van het lijf gevraagd, gekeken hoe (niet) flexibel ik ben en mijn conditie op de proef gesteld tijdens de daadwerkelijke meting op een Retül Müve fiets.
Waarom?
Natuurlijk krijg je bij de aanschaf van een fiets een standaard basisadvies wat betreft het type fiets, de zadelhoogte, de framemaat en andere algemene zaken. Een dergelijk advies omvat echter geen informatie over hoe je lichaam beweegt en zich gedraagt ten opzichte van de fiets. Om dit laatste beter in kaart te brengen biedt Specialized de mogelijkheid tot het doen van een Retül Bikefitting. Dit is het eerste complete bikefit 3D-systeem ter wereld. Het voordeel? Een goede afstelling van je fiets gericht op jou als individu en hoe jij beweegt, met als gevolg minder blessures en meer fietsplezier!
In mijn geval weerhoudt pijn in mijn nek en ellebogen me er van om lange stukken achter elkaar te fietsen. Dit beïnvloedt logischerwijs ook mijn plezier in het fietsen. Sander: “Dit zijn precies de klachten waar we met een Retül bikefitting verandering in kunnen brengen. Iedere fietser is uniek en dus is ook iedere bikefitting uniek. Daarnaast houden we ook rekening met het doel van het fietsen: bij een recreant let je vanzelfsprekend op andere aandachtspunten dan bij een wedstrijdfietser.”
Koffie en kletskoppen
We beginnen de bikefitting met een kort interview onder het genot van een kop koffie. Aan de hand van een aantal vragen probeert Sander inzicht te krijgen in mijn sport- en blessure-achtergrond. We praten daarnaast over mijn ervaring in het fietsen, de doelen die ik mijzelf stel en hoe ik mijn rijstijl zou omschrijven. We concluderen dat ik, verrassend genoeg, een recreant ben en dat ik als beginnende fietser graag van mijn ‘pijntjes’ af zou willen. Zo kan ik straks langere afstanden afleggen met nog meer plezier!
Plausibel flexibel
Na de vragenlijst komen we aan bij het tweede onderdeel van de bikefitting, waarbij het tijd is voor wat flexibiliteitsoefeningen. Al liggend op de onderzoeksbank moet ik laten zien welke bewegingen ik kan maken vanuit mijn rug en heupen. Met een speciale meetlat meet Sander verschillende hoeken op en hij test passief de flexibiliteit van verschillende spiergroepen. Ik faal glansrijk als ik moet proberen met gestrekte benen mijn tenen aan te raken, met een nare steek in mijn hamstrings tot gevolg. Dat heb ik in elk geval niet van moeders geërfd. Ook neem ik plaats op een soort foamkussen waarin de afstand tussen mijn zitbotjes duidelijk te zien is nadat ik ben opgestaan. Zo is het mogelijk me van een juiste zadelbreedte te voorzien waarbij mijn zitvlak goed wordt ondersteund. Tot slot kijken we nog of er sprake is van een beenlengteverschil, scheefstand van het bekken of rug en of ik in normale houding X-benen of O-benen heb. Gelukkig blijkt niks van dit alles het geval. Opmerkelijk genoeg blijk ik wel instabiele voeten te hebben, waardoor mijn knie naar binnen beweegt op het moment dat ik op één been door de knie buig. Dit is van belang aangezien ik mogelijk ook bij kracht zetten op het pedaal deze binnenwaartse beweging vertoon. Een schoenzooltje kan dit waarschijnlijk corrigeren, iets wat we later in de meting zullen proberen.
Move de Müve
Eindelijk mag ik dan de Müve testfiets beklimmen. Sander heeft deze reeds afgesteld aan de hand van basisinstellingen en de framemaat van de Specialized fiets waar ik de komende periode op zal fietsen. Tijdens het fietsen kan ik live meekijken op een digitaal scherm. Verschillende punten op mijn lichaam worden voorzien van plakkers met elektroden die corresponderen met witte punten op het scherm. Zodra ik begin te fietsen kan ik dan ook mijn beweging op het beeld volgen. Daarnaast zie ik een flinke portie getallen op het scherm staan waarvan de kleur me vertelt hoe optimaal de beweging momenteel is. Aan de hand hiervan kunnen we aanpassingen doen aan de fiets, waarna Sander live de gevolgen van de aanpassingen en mijn fietsbeweging kan beoordelen op het scherm. “Dit is echt een kwestie van meten, aanpassen, meten, weer iets aanpassen en weer meten. Net zolang tot de gewenste positie wordt bereikt.” Die gewenste positie hangt naast vooraf bepaalde normaalwaarden af van de informatie die eerder is verkregen bij de anamnese en de directe input van de fietser tijdens de bikefitting. De cijfers op het scherm hebben een groene of gele kleur. Tijdens het fietsen besef ik me dat ik mijn bewegingen aanpas zodat alle cijfers groen oplichten, iets wat mij klaarblijkelijk optimaal lijkt. Hier corrigeert Sander me direct. “De cijfers zijn een leidraad, maar absoluut niet heilig. Zoals eerder aangegeven is elke fiets en lichaam uniek en is het vooral de interpretatie van de bikefitter die hierin een uitkomst biedt, tezamen met hoe jij als fietser aangeeft prettig op de fiets te zitten.”
Bij het fietsen op de Müve kijken we als eerste naar de zadelhoogte, waarna we deze een klein beetje hoger afstellen. Hiervoor gebruiken we de hoek die mijn knie maakt, welke we kunnen aflezen vanaf het scherm. Tijdens de fitting valt op dat mijn knieën de neiging hebben iets naar binnen te vallen. Dit was te verwachten aan de hand van de eerdere jammerlijke ontdekking van mijn instabiele voeten. Sander geeft me een paar blauwe zooltjes van Specialized waarna ik direct verschil merk in de ondersteuning van mijn voet. Die zijn verkocht! Ook kijken we naar de lengte en hoek van mijn stuurpen, waarin we uiteindelijk weinig aanpassen. Sander: “Wedstrijdrenners zitten vaak wat dieper, niet alleen qua hoogte van het stuur, maar ook door middel van een lange stuurpen en een negatieve hoek. Dat is voor een recreatieve fietser niet vol te houden. Zij hebben vaak een kortere stuurpen en zitten wat hoger. Dat zorgt voor minder belasting van de rug en schouders.’’ We proberen een enkel geel cijfer in het scherm groen te krijgen door wat dieper te gaan zitten, maar hier blijkt maar weer dat ik toch echt een recreatieve fietser ben. Als laatste kijken we naar de breedte van het stuur, die ongeveer even breed dient te zijn als de schouders. In mijn geval komt dat neer op zo’n 40-42cm stuur, afhankelijk van wat ik zelf prettig vind.
Goede voornemens
Tijdens de drie uur lange bikefitting stelt Sander me op mijn gemak en is er ruimte om vragen te stellen en uitleg te krijgen. Hij vertelt voortdurend welke aanpassingen hij doet en wat voor effect dat (mogelijk) heeft. Tussendoor mag ik gelukkig af en toe een sportieve slok uit mijn bidon nemen. Een enorme toegevoegde waarde van deze fitting is het feit dat je als fietser direct het effect van een aanpassing aan de fiets kan ervaren. Waar je thuis van je fiets af moet stappen om te sleutelen kan je op de Müve blijven zitten tijdens de verschillende aanpassingen die worden gedaan. Zo wordt uiteindelijk je fiets volledig afgesteld op jou als individu.
Na de meting zet Sander de verkregen gegevens over op de Specialized Women’s Tarmac Disc Sport die ik ga testen. Binnenkort volgt hierover meer, maar ik verklap vast dat ik met veel plezier stabiel en comfortabel op de fiets zit. Een absolute verademing nu ik dit vergelijk met eerder. Waar velen moraal halen uit een nieuw paar fietsschoenen of een dure wielset denk ik dat elke beginnende én gevorderde fietser mogelijk nog meer gebaat is bij een goede fietspositie. Want zeg nou zelf: hoe blij ben je met je dure wielset als je na een paar schamele kilometers vanwege pijntjes toch maar weer afstapt? Een Retül bikefitting brengt je naast kennis over je lichaam en fiets bovenal een hoop fietsplezier. En daar is het hem uiteindelijk allemaal om te doen!
Binnenkort lees je meer over de Specialized Women’s Tarmac Disc Sport.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Specialized en Scholten Fietsgoed Zwolle. Hiervoor is geen vergoeding ontvangen.
- Met vallen en opstaan: de insider - 24/03/2019
- Met vallen en opstaan: fitting de bike - 27/12/2018
- The Ride: Side chick - 09/04/2018
Top artikel voor mij als beginnend fietser! Ik kijk al uit naar de volgende. Had wel nog een vraagje. Hoeveel kost zo’n bikefitting?
De retul fitting kost in Zwolle 200 euro.
Sommigen zweren bij fietsmetingen, of bike fittings, terwijl anderen het als pseudo-wetenschappelijke onzin afdoen. Ik zit zelf in het laatste kamp alhoewel ik niet zal ontkennen dat het belangrijk is goed op je fiets te zitten. Ik heb meerdere bike fittings ondergaan en ik heb eigenlijk nooit de indruk gehad dat het echt iets toevoegde. Er is blijkbaar ook niet een unieke optimale zit heb ik geleerd; ik heb nog altijd de keus gehad tussen ‘race positie’, ‘comfort positie’ en alles – ‘en hoe voelt dit?’ – wat daar tussen zit. Het woord ‘comfort’ in combinatie met een racefiets in welke afstelling dan ook is sowieso al lachwekkend natuurlijk. ‘Comfort’ is bij mij thuis op de bank met een glas wijn onderuitgezakt naar de Giro kijken.
Ik denk dus wel dat je goed en slecht op je fiets kan zitten, en als je het zelf niet zo aanvoelt dat een professional je daarbij wat kan helpen. Maar het mierenneuken met cijfertjes en ‘optimale afstellingen’, geholpen door een overvloed aan electrodes gelinkt aan indrukwekkende software waar de gemiddelde hartchirurg jaloers op zou zijn, daar geloof ik dus niet zo in. Mocht je bepaalde pijnen bij het fietsen hebben dan kun je zelf ook wat experimenteren om te zien wat helpt en wat niet. Laten we ook niet vergeten dat ook de profs regelmatig last hebben van irritaties rond het zitvlak, knieën, voeten, nek, rug en schouders – zelfs met alle technische begeleiding blijft op een fiets zitten een onnatuurlijke houding uiteindelijk. En het is ook niet ondenkbaar dat een probleem tijdens het fietsen opspeelt maar ergens anders door veroorzaakt wordt; verkeerd op je bureaustoel hangen van maandag tot vrijdag heeft natuurlijk meer invloed dan op zondag 2 uurtjes op een racefiets zitten waarvan het zadel een halve millimeter te laag staat.
Ik weet wel iets van marketing en verkoop en er is een leuk boekje van ene Joe Girard genaamd ‘How to close every sale’. Joe was een autoverkoper in Michigan en heeft meer dan 13,000 vierwielers in 15 jaar verkocht en heeft daarmee het Guiness Book of World Records gehaald. Een tip die Joe in het boekje geeft is ‘je moet de mensen die nieuwe auto laten ruiken, zet ze in die auto, zorg dat ze zichzelf al als de eigenaar zien’. Het is niet te ver gezocht om te veronderstellen dat deze strategie doorgetrokken is naar de fietsenwinkel; zet iemand op zo’n fiets, zorg dat ie lekker zit en de koop is al half gesloten. Misschien zijn de fietsmetingen wel niet meer dan een ordinaire verkoopstrategie, of is het in ieder geval zo begonnen.
Een rondje internet leert dat er honderden verschillende bike fitting systemen zijn waarvan er veel uit de USA komen. Dat is geen toeval natuurlijk; het is een verkoopland bij uitstek en men is er geobsedeerd door cijfertjes en statistieken, ook en zeker in sport. De bike fitting systemen vinden, vaak via een franchise systeem, dan weer grond onder de wielen in fietswinkels in andere landen waarbij lokale goeroes op zorgvuldige wijze getraind en wellicht enigszins geindoctrineerd worden. De locale fietswinkel kan het weer presenteren als service; zij verkopen je niet alleen een fiets, zij zorgen ook dat je je lekker voelt op die fiets! En daar heb je toch echt een bike fitting voor nodig, zo wil men doen geloven.
Ik besef dat ik hier wellicht tegen wat heilige huisjes aanschop en ik wil daarom voorop stellen dat ik er geen enkele moeite mee heb als mensen denken dat ze zo’n bike fitting nodig hebben. Het is inmiddels een hele industrie geworden en ik gun die mensen ook hun inkomen. Maar het blijft pseudo wetenschap natuurlijk. Uiteindelijk gaat het er om hoe het aanvoelt; dat kun je zelf het beste bepalen, alle sensoren, electronica en data ten spijt. Zoals iedere fitter, zonder uitzondering, al tegen mij zei: ‘het hangt er ook een beetje vanaf wat u zelf wilt’. Nog beter is de vraag ‘Hoe voelt dit aan?’ tijdens een bike fitting. Hoezo? Geven de metingen daar dan geen uitsluitsel over?
Ik denk dat we in het leven af en toe wat doordraven met technologie en data interpretatie. Het kan alleszins een hulpmiddel zijn, maar sommigen verheffen data tot een absolute nieuwe waarheid. Of dat nu in digitale marketing of bike fittings is, uiteindelijk zijn moeilijk meetbare zachte factoren ook erg belangrijk voor het complete verhaal. En ik denk dat we het complete overzicht verliezen als we teveel op de data inzoemen. In die zin is het ook wel weer verfrissend als een renner als Tom Dumoulin roept dat ie gewoon zo hard gaat als ie kan zonder altijd op zijn watt meter te kijken of dat ie die oortjes niet nodig heeft.