Foto Jérémy-Günther-Heinz Jähnick, CC BY-SA 3.0,
Verjaardagskalender 20 april: Mathew Hayman (1978)
Het voorjaar van 2016 lijkt niet dat van Mathew Hayman te worden. In de eerste serieuze eendagskoers van het seizoen, de Omloop Het Nieuwsblad, komt de Australische veteraan – Hayman is dan al tien maanden een 37-jarige – ruw ten val. Bij de derde passage van de Haaghoek tuimelt hij in gezelschap van Philippe Gilbert en een aantal anderen op de bonkige Vlaamse kinderkopjes. Met een van pijn vertrokken gezicht blijft hij enkele minuten beduusd op de kille stenen zitten. Zijn rechterarm voelt niet goed.
Het maken van een aantal röntgenfoto’s, een uur later in het dichtst bij zijnde ziekenhuis, voelt eerder als een formaliteit dan als noodzaak. Dat de valpartij een flinke breuk heeft veroorzaakt, ter hoogte van zijn rechterelleboog, weet Hayman maar al te goed. In zijn lange profcarrière – het is in 2016 al zestien jaar geleden dat de Australiër vanuit de opleidingsploeg van Rabobank de overstap maakte naar de A-selectie – is hij al zo vaak hardhandig op het wegdek geklapt dat er geen artsen of foto’s meer nodig zijn om aan te voelen dat er iets mis is in het lichaam en dat de eerstvolgende weken in het teken zullen staan van herstel en revalidatie, in plaats van trainen en koersen. ‘We zijn onze wegkapitein voor het voorjaar kwijt’, tekent Sporza de avond na de Omloop op uit de mond van Orica-GreenEDGE-ploegleider Laurenzo Lapage. Die praat geen onzin. Hayman mag zes weken niet op de fiets zitten om zijn rechterarm alle benodigde rust te kunnen schenken. Het zet een streep door zijn gehele voorjaar. Of toch niet?
Zes weken; het is precies het tijdsbestek tussen de Omloop Het Nieuwsblad en Parijs-Roubaix. Uitgerekend op de dag van zijn favoriete klassieker zou Hayman eindelijk weer voorzichtig op de fiets mogen klauteren. Op zijn gemak, behoedzaam sturend om de gehavende rechterarm niet meteen te overbelasten, zou hij zijn eerste trainingskilometers af kunnen werken sinds de val op de Haaghoek. Mooi niet dus. Hayman is een doorzetter. Een bikkel, die, als er op een koude winterdag ‘s ochtends bij het opstaan geen warm water uit de douche wil stromen, gewoon onder de ijzige straal stapt.
Vader en moeder Hayman hadden hem in het voorjaar van 1978 uit Australisch hardhout gefiguurzaagd. Zo’n type. Die gaat niet thuis op de bank voor de televisie alle voorjaarsklassiekers uitzitten, die doet er vanaf de eerste minuut alles aan om er toch bij te zijn. Wat dat betreft is de rollenbank voor een revaliderende renner de beste uitvinding sinds gesneden brood. Een nog veel betere, zelfs. Hayman traint zich vier volle weken lang de blubber op het apparaat. Urenlang trapt hij, midden in zijn eigen huiskamer, de kilometers weg. Vaak rechtop zittend, zijn pijnlijke arm rustend op een kleine ladder, die hij provisorisch tussen het stuur van zijn fiets en een tafel heeft geplaatst. Soms even voorover gebogen om in een comfortabelere fietshouding te komen, maar nooit te lang.
Alles om die arm te ontzien en zoveel mogelijk rust te gunnen. Hayman traint zich met behulp van het speciaal voor de gelegenheid gedownloade Zwift in een maand naar een bloedvorm. Zijn gebroken elleboog herstelt bovendien wonderbaarlijk snel. Niet zes, maar vijf weken na de tuimelpartij in Vlaanderen staat hij in Spanje aan de start van de GP Miguel Induraín en maakt weer wedstrijdkilometers. Hayman heeft zijn doel bereikt. Hij is precies op tijd fit voor Parijs-Roubaix.
De Hel van het Noorden past de lange en bijna tachtig kilo zware Australiër als een jas. Tweemaal, in 2011 en 2012, eindigde hij al bij de eerste tien. Toch houdt niemand rekening met de, net van zijn kwetsuur herstelde, renner van Orica-GreenEDGE. Parijs-Roubaix moet vooral de triomftocht van Tom Boonen worden. De Belg vestigt, als hij wint, een uniek record door als eerste en enige vijfmaal de Hel op zijn naam te schrijven. Hij is vanzelfsprekend de gedoodverfde favoriet, naast Fabian Cancellara en Peter Sagan. De naam Mathew Hayman staat in geen enkel rijtje kanshebbers.
Zelfs als hij een van de vijf koplopers is, wanneer de laatste kasseistroken opdoemen, houdt niemand rekening met ook maar de kleinste kans dat die Australische veteraan zou kunnen winnen. Cancellara en Sagan zijn door tegenslag weliswaar in de achterhoede belandt, maar Boonen is op de afspraak en ook de drie anderen in de kopgroep, Sep Van Marcke, Ian Stannard en Edvald Boasson-Hagen, worden meer kansen toegedicht dan Hayman.
Toch maakt de Australische ijzervreter een enorm sterke indruk. Meerdere ontsnappingspogingen van Boonen maakt hij met gemak onschadelijk. De Belg wordt er steeds iets onzekerder door. ‘Turbo Tom’ gaat twijfelen of hij wel in staat is die vijfde kassei, die de winnaar van Parijs-Roubaix traditiegetrouw krijgt overhandigd, te bemachtigen. Kort voor het binnen rijden van het Vélodrome André Pétrieux hebben Boonen en Hayman een lichte voorsprong op de drie anderen, maar die sluiten op de wielerbaan toch weer aan. In het wiel van Boonen gaat Hayman het slotrondje in en manoeuvreert zijn fiets in de stijl oplopende bocht steeds hoger in de baan.
Met nog een halve ronde te rijden komt de Australier brutaal op kop, klaar om zijn eindschot in te zetten. Zijn snelheid ligt zichtbaar hoger dan die van zijn concurrenten als Hayman van kop af aan gaat. Te vroeg, zal menig analyticus, nog onwetend over de afloop van het sprintje, geheid zeggen. Niet dus. Boonen zet zich in gang, maakt vaart, probeert nog een keer te versnellen. Uit het zadel. Toch weer zitten. Maar wat hij ook probeert, hij komt amper dichterbij. Net als de drie anderen.
De pijn die de Hayman voelt, na de meer dan 260 kilometer lange ‘helletocht’ door Noord-Frankrijk, staat in schril contrast met wat hij de weken voordien heeft ervaren, zichzelf thuis afbeulend op zijn Zwift met zijn rechterarm in het gips. ‘Koning’ Tom wordt van zijn troon beroofd door ‘Kingslayer’ Mathew. Het voorjaar van 2016 is niet dat van Boonen, maar van Hayman.