Wielercultuur

Hoe de vandaag (3 september) jarige Fem van Empel koos voor de fiets

Tien jaar lang ziet Fem van Empel zichzelf in gedachte over een veld rennen. Niet met een fiets op haar nek, terwijl de spetters kleverige modder aan weerskanten naast haar opspatten, maar over een strak gemaaide groene grasmat. De meisjesdroom van de Brabantse speelt zich haar gehele jeugd grotendeels af in het zuiden van Duitsland. In Beieren. München, om precies te zijn. De jonge Fem ziet zichzelf in haar fantasie al schitteren in het stadion van het dameselftal van Bayern München. Wat Robert Lewandowski, de Poolse superspits, kan, een doelpuntengemiddelde halen van een goal per wedstrijd, ziet Fem ook wel zitten.

Een uitzinnige Allianz Arena – oké, de vrouwen van Bayern spelen in een ander, kleiner stadion, maar heel af en toe mogen ze aantreden in de vaste thuisbasis van hun grote broer – die helemaal los gaat als zij, vanzelfsprekend in blessuretijd want dan smaakt een overwinning het zoetst, de winnende binnen tikt. Het jonge talent heeft er alles voor over om haar droom waar te maken. Ze mist geen enkele training bij haar club RKSV Nuenen, werkt in de sportschool meermaals per week aan haar conditie en de spaarzame keren dat ze onderuit gezakt op de bank zit, kijkt ze naar YouTube-filmpjes van haar idolen om zich hun technische hoogstandjes eigen te maken.

Tijdens de winterstop heeft ze nog een andere manier bedacht om fit te blijven. Dan is Fem niet op het veld te vinden, maar ín het veld. Met een fiets. Het veldrijden is de Brabantse met de paplepel ingegoten. Vader Jean-Paul deed het in de jaren ’80 en bepaald niet onverdienstelijk. Vooruit, het is een beetje grasduinen op het internet, maar wie grondig genoeg zoekt, komt de naam Jean-Paul van Empel wel degelijk tegen in de uitslagen van een aantal Super Prestige-races.

Niet dat senior de toppers van toen, zoals Roland Liboton, Hennie Stamsnijder, Adrie van der Poel en Klaus-Peter Thaler serieus naar de kroon kon steken, behoorlijke prestaties waren het echter wel degelijk. De voorliefde van pa voor de fiets en het crossen over onverharde wegen en blubberige paden draagt er aan bij dat kleine Fem al op haar derde kan fietsen. Zonder zijwieltjes, welteverstaan. Desondanks vindt ze de koers niet meer dan ‘wel aardig’. Leuke hobby. Handig om fit te blijven. Meer niet. Het voetbal spreekt haar vele malen meer aan.

De grote ommekeer komt in het najaar van 2019. Fem is dan zeventien jaar en op een denkbeeldige T-splitsing in haar leven terecht gekomen. Gaat ze links of rechts? Blijft het voetbal of laat ze droom van schitteren in het knalrode Bayern München-tenue varen en kiest ze voor de fiets? De keuze gaat haar relatief gemakkelijk af. Enkele maanden eerder heeft Fem voor de lol meegedaan aan het NK Mountainbike voor juniores. Nagenoeg onvoorbereid – kort voor het kampioenschap had ze nog niet eens een mountainbike, die moest speciaal voor haar deelname nog snel even tevoorschijn worden getoverd – rijdt ze naar een knappe derde plek.

De bronzen medaille zet Fem aan het denken. Als ze een dergelijke prestatie met speels gemak uit haar mouw schudt, hoe ver komt ze dan met een serieuze en gedegen voorbereiding? De vraag suddert een paar weken in haar hoofd en neemt er langzaamaan steeds grotere vormen aan. Er zijn nog een paar andere factoren die als katalysator werken bij het nemen van haar uiteindelijke beslissing.

Ondanks dat Fem de bal in dienst van RKSV Nuenen met de regelmaat van de klok in het vijandige doel prikt, maakt een steeds sterkere realiteitszin haar ooit zo heldere meisjesdroom waziger. De kans dat ze er in zal slagen het tot Bayern München te schoppen, een basisplaats verovert en vervolgens als veel scorende spits de Duitse club aan menig hoofdprijs helpt, wordt met elk jaar dat verstrijkt een stukje kleiner in het hoofd van de jonge Brabantse. Haar teamgenotes uit Nuenen nemen het voetbal bovendien stukken minder serieus dan dat zij doet.

Meer dan eens komt het voor dat een aantal dames met kleine oogjes en een merkbare kater van een gezellige stapavond de volgende ochtend het voetbalveld betreedt. Het is iets dat Fem maar moeilijk kan verteren. Zij leeft voor haar sport, ongeacht of het met een bal of op een fiets is. Vader Jean-Paul en moeder Heidi vinden het daarnaast wat veel van het goede hun dochter elke week naar meerdere trainingen, een voetbalwedstrijd en een cyclocross te moeten rijden en drukken haar op het hart de knoop door te hakken en met een van beide sporten te stoppen.

Op 10 november 2019 speelt het Brabantse voetbaltalent, dat een paar jaar eerder nog zo levendig droomde over een profbestaan als topscorer van Bayern München, haar afscheidswedstrijd bij de dames uit Nuenen. In de tussentijd heeft vader Jean-Paul contact gelegd met Aschwin van Oorschot, de trainer die Fems neef Micki begeleidde tijdens diens veldritcarrière. Die hapt toe, maar onderwerpt zijn nieuwste pupil wel eerst aan een test, zal NU.nl in een uitgebreide reportage over Fem en haar opmerkelijke sportcarrière eens weten te reconstrueren. Na afloop van een van de eerste crossen die ze onder de hoede van haar nieuwe trainer rijdt, een regionale wedstrijd in Brabant, draagt Van Oorschot zijn renster op als extra training naar huis te fietsen, enkele tientallen kilometers verderop.

Het is in de ogen van de begeleider de ultieme manier te ontdekken wat voor vlees hij in de kuip heeft. Fem laat zich vanzelfsprekend niet kisten en voert de opdracht gehoorzaam uit. Met het arbeidsethos van de Brabantse zit het wel goed, het mag geen verrassing heten. Dat Fem al snel een zegereeks inzet, waar op korte termijn geen einde aan lijkt komen, evenmin. Inmiddels is ze drievoudig Europees én wereldkampioene in het veld. Óp het veld zou dat nooit zijn gelukt.

Bekijk ook van Vincent de Lijser

Hoe de vandaag (3 september) jarige Fem van Empel koos voor de fiets

Wielercultuur

In memoriam: Walter Godefroot (1943-2025)

Wielercultuur