Gisteren schreef ik voor Hetiskoers.nl dat een openbare biecht zowat het laatste is dat een personage in een klassieke tragedie doet. Zowat. Wat dat laatste is, daar kom ik – uiteraard – pas terug op het eind van dit stuk

In zijn bekentenissen schenkt het personage ook veel aandacht aan het feit dat hij ooit een onderdeel was van een gemeenschap, een netwerk van relaties, op de een of andere manier verbonden was aan anderen – als familie, vriendschap, door een huwelijk… . Eén van meest tragische gebeurtenissen in het leven van een held in een tragedie is dat hij al die banden heeft verbroken.

Stap voor stap raakte het personage geïsoleerd. Die afscheiding ging meestal niet op een nette manier: er kwamen ruzies aan te pas, geweld en, soms, doodslag – dat laatste kon ook morele doodslag zijn. In zijn optiek was dat allemaal noodzakelijk, anders kon hij onmogelijk de top bereiken. De menselijke omgeving van het personage was in het begin meestal meegaand. Ze zagen de eerste successen en juichten dat van harte toe. Maar dan begonnen ze meer en meer inzicht te krijgen in de methodes die hij gebruikte om zijn doel te bereiken en wendden ze zich van hem af. Dit ging meestal niet zachtzinnig, het personage voelde zich bedreigd door hun goede bedoelingen en omdat ze hem probeerden te stoppen in zijn waanzin zag hij geen uitweg: doodslag en vernietiging van zijn omgeving was het resultaat.

Eén van de belangrijkste punten in een tragedie is dat het personage uiteindelijk eenzaam achterblijft. Nadat al zijn vrienden zich van hem hebben afgekeerd beseft hij dat hij door zijn eigen egoïsme, wreedheid in een staat van totale eenzaamheid is gekomen. Ook een reden om door een biecht in het reine te komen met zijn verleden. Maar waar in een ander fictiegenre er een hereniging zal plaatsvinden, iedereen weer blij en gelukkig, zal in een tragedie de held eenzaam blijven: zijn voormalige bondgenoten hebben totaal geen zin om vrede te sluiten met het personage. Familie blijft zich van hem afwenden. Relaties worden niet hersteld. Het is allemaal wreed, maar dit is nu eenmaal de essentie van een tragedie: de held beseft dat hij voor altijd eenzaam en alleen zal achterblijven.

Vergiffenis kan niet worden geschonken, daarvoor zijn de gepleegde misdaden te groot.

Dan staat het personage nog maar één ding te doen, het allerlaatste dus. Hij gaat ten onder in een 1. een gewelddadig einde of 2. hij sterft in totale eenzaamheid, waarbij hij steeds weer overdenkt waarom hij heeft gehandeld zoals hij het heeft gedaan.

Het verhaal-Armstrong is na het interview met Oprah nog niet ten einde, vanavond en gisteren hebben we pas de voorlaatste fase meegemaakt. Het absolute einde moet nog komen.

Maar of iemand zich in die afloop zal interesseren is nogal twijfelachtig: in een tragedie kan het meestal niemand iets schelen hoe het personage aan zijn einde komt.

Voor Armstrong ziet de toekomst er niet rooskleurig uit, dat hij daar waarschijnlijk anders over denkt doet niets ter zake.

Lance Armstrong, een tragedie is gebaseerd op The tragedy: the divided self van Chistopher Booker.

Herman Chevrolet
Laatste berichten van Herman Chevrolet (alles zien)