Verjaardagskalender 25 mei: Ian Stannard (1987)
De waarde van een prestatie schiet onmiddellijk omhoog als blijkt dat die wel te evenaren is, maar dat de moeilijkheidsgraad dusdanig is dat het aantal keren dat dat daadwerkelijk gebeurt op de vingers van een hand te tellen blijft. Het kan. Het is mogelijk. Maar simpel is het niet. Het maakt van degene die ooit de eerste was een ware wegbereider, wiens naam en prestatie alleen maar legendarischer worden. Tegelijk blijft het gepresteerde zeldzaam genoeg om bijzonder te zijn.
Als de Tsjechoslowaakse voetballer Antonín Panenka, die in de EK-finale van 1976 de bal heel lichtjes over de West-Duitse keeper Sepp Maier heen wipte en zo de beslissende strafschop benutte, niet door collega’s geïmiteerd zou zijn, was zijn doelpunt wellicht de geschiedenis in gegaan als fraaie toevalstreffer. Juist doordat enkele anderen hem nadeden, en minstens net zo veel anderen hun poging zagen falen, kreeg zijn goal een legendarische status en heet zo’n stiftje over de keeper, door het midden van het doel, voor altijd en eeuwig een ‘panenka’.
Het kan dus niet anders dan dat Ian Stannard dit voorjaar heeft staan juichen toen Neilson Powless Dwars Door Vlaanderen won. Dat deed de Amerikaan namelijk ‘op z’n Stannards’. ‘Powless deed een stannardje’, kopten websites en kranten zelfs letterlijk. De prestatie van de Brit, in 2015 in de Omloop Het Nieuwsblad, kan dus wel degelijk geïmiteerd worden. Al is er een buitengewoon hoge dosis geluk en toeval voor nodig, om nog maar te zwijgen van de samenloop van koersomstandigheden. Daardoor is de kans op een volgende evenaring uiterst gering.
Het winnen van de straatprijs in een of andere loterij is vele malen realistischer dan dat iemand op korte termijn weer ‘een stannardje’ zal doen. In tegenstelling tot bij een voetballer die een ‘panenka’ van plan is, is de kans van slagen niet alleen van twee personen – speler en keeper – afhankelijk, maar moet allereerst het koersverloop meewerken. What are the odds?! Hoe groot is de kans dat je als eenling in een kopgroep van vier belandt met drie anderen die voor dezelfde ploeg rijden?! En dat jij dan wint! Stannard en Powless weten er alles van.
Hoe het is om in de Omloop Het Nieuwsblad de beste te zijn weet Ian Stannard in 2015 al. Een jaar eerder had hij in de finale verrassend Greg Van Avermaet geklopt in een sprint-a-deux. Alsof voorspoed onmiddellijk dient te worden gecompenseerd door een ferme portie tegenslag, was Stannard vier weken later in Gent-Wevelgem hard onderuit gegaan. Een breuk in zijn ruggenwervel had een streep gezet door de rest van zijn zo goed begonnen voorjaar. Later breekt hij in de Ronde van Groot-Brittannië ook nog zijn pols, waardoor Stannards seizoen regelrecht de prullenbak in kan. De bedenker van het spreekwoord ‘een goed begin is het halve werk’, zal zich nog wel eens goed achter de oren hebben gekrabd.
Een jaar na zijn verrassende zege in de Omloop is Stannard, weer fris en fruitig, opnieuw attent als, met iets meer dan veertig kilometer te rijden, de koers ontbrandt. Onder impuls van de Etixx-QuickStep-ploeg wordt het peloton op de Haaghoek aan flarden gescheurd. Stijn Vandenbergh en Tom Boonen schudden aan de boom alsof er rijpe pruimen te verzamelen zijn. Onmiddellijk neemt Sep Vanmarcke namens LottoNL-Jumbo het commando over, maar de Belg valt door een lekke band terug. In aanloop naar de Leberg hebben vier renners zich afgescheiden. Boonen, Vandenbergh, hun Etixx-Quick Step-ploeggenoot Niki Terpstra en als laatste bungelt de winnaar van de Omloop het jaar voordien in hun wiel.
Stannard is dus in z’n uppie overgeleverd aan drie klassiekerspecialisten, die in hun oortje dezelfde instructies krijgen toegestopt vanuit de ploegleidersauto van Etixx-QuickStep. Het lijkt onbegonnen werk. Op drie kilometer van de finish bewijst Stannard echter dat de aanval de beste verdediging is. Nadat hij enkele minuten eerder een poging van Boonen onschadelijk heeft gemaakt en een demarrage van Terpstra, tot verbazing van de hele wielerwereld, door ploegmaat Vandenbergh is gecounterd, knijpt de Brit er zelf maar eens tussenuit. Eigenhandig scheurt hij het Etixx-QuickStep-trio aan flarden.
Terpstra is namelijk de enige die het wiel kan houden. Boonen bungelt op een handvol seconden achter de koplopers, maar weet nimmer aan te sluiten. Vandenbergh is helemaal gezien. Natuurlijk komt Stannard opnieuw klem te zitten in de tactiek van de Belgische brigade. Kon hij zich eerst kilometerslang laten meevoeren en zijn medevluchters het meeste werk laten opknappen, nu is hij degene die aan de bak moet. Terpstra verwijst naar de achtervolgende Boonen en weigert resoluut over te nemen. Stannard heeft geen andere keus dan het er maar op te wagen met de Nederlander in z’n wiel.
De Brit perst alles uit zijn lijf om Boonen het terugkeren te beletten. Pas op driehonderd meter van de finish houdt hij voor het eerst een beetje in en komt Terpstra langszij. Het gat naar Boonen is groot genoeg om nog enkele tellen te kunnen pokeren, maar daar wil de laatst overgebleven Etixx-QuickStep-renner niet op wachten. Vol zelfvertrouwen zet Terpstra zijn sprint in, maar Stannard kleeft als een onverwoestbare post-it aan zijn wiel. Sterker, op het moment dat de Nederlander licht verzwakt, heeft zijn Britse opponent nog genoeg energie in zijn tank om een inhaalslag te maken.
Op iets minder dan vijftig meter van de verlossende witte streep komt Stannard rechts naast Terpstra en verschalkt hem. Het is een apotheose van de Omloop Het Nieuwsblad waar niemand in het laatste koersuur rekening mee had gehouden. Stannard verslaat niet één of twee, maar liefst drie renners van dezelfde ploeg. Een unieke prestatie, die dankzij de navolging van Neilson Powless in Dwars Door Vlaanderen dit jaar, toen de Amerikaan drie Visma-renners te kijk zette, definitief ‘een stannardje’ mag heten.
