Arme renners. Niet prettig natuurlijk. Ga je naar Israël om lekker te fietsen, word je geconfronteerd met een land dat oorlog voert en mensenrechten schendt, gebieden bezet en nederzettingen bouwt, openluchtgevangenis Gaza uitbaat en de vrijheid van Palestijnen elders tiranniek inperkt, burgers en kinderen bombardeert, oeps ook een ziekenhuis, demonstranten doodt, een muur neerpoot op Palestijns gebied en Oost-Jeruzalem annexeert, laat nu in het westelijke gedeelte van Jeruzalem de Giro starten.

Dat op zich is niet onoverkomelijk. In Qatar waren de temperaturen ook een groter bezwaar dan de afwezigheid van mensenrechten en dat ging uiteindelijk prima. Het vreselijkste aan deze zaak is dat jij als wielrenner de vraag gaat krijgen of een start in Israël ethisch wenselijk is, terwijl je al zo veel aan je hoofd hebt: fietsen.

Zeven manieren om te reageren op vragen van wielerjournalisten die niet alleen de sportbijlage en het showbizznieuws in de krant lezen.

1. Je hanteert de struisvogelmethode

‘Israël? Conflict? Ik weet van niks. Is dat al lang bezig? Waarom heeft er niemand mij hierover eerder verteld?’

‘Had ik het kunnen weten? Ik had misschien niet systematisch moeten wegzappen wanneer er een nieuwsuitzending begint, de afgelopen tien jaar op zijn minst één keer een krant kunnen lezen en het internet ook voor andere doeleinden kunnen gebruiken dan www.procyclingstats.com, maar voor de rest?’

Slim! Zolang je niets weet, kun je hiervoor niet verantwoordelijk zijn. Wat niet weet, wat niet deert, zeg maar. Dat men in de wielerwereld dit nog niet vroeger heeft bedacht.

2. Je leidt de aandacht af

‘Ik heb jarenlang epo, cortisonen en testosteron genomen.’

Mooi de klip omzeild en je verantwoordelijkheid genomen. Excellent.

3. Je schuift de verantwoordelijkheid van je af

‘Ik ben wielrenner, ik doe niet aan politiek. Ik blijf neutraal.’

Ben je werkelijk zo dom? Dat kan toch niet? Ah, we zien het. Je voert op een geavanceerde manier de struisvogelmethode uit. Je weet heus wel dat je geen neutraal gedrag tentoonspreidt. Dat jij je voor het karretje van een regime laat spannen dat sport als politiek middel exploiteert. Door te starten steun jij de promotieactie van Israël ten voordele van Israël. En de wielersport? Die laat zich gewillig gebruiken, want geld. Zou het ook als neutraal ervaren worden mocht de Giro de eerste drie etappes uitsluitend door de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever trekken? Of zou men dan sneller gewag maken van een provocatie?

4. Het gaat over jou en niemand anders

‘Ik denk dat de benen goed zijn. Ik heb hier hard naar toegeleefd. De hoogtestage is goed verteerd. Ik mag een vrije rol ambiëren in de schaduw van onze kopman die voor eindwinst gaat. Zelf ambieer ik ook een podium.’

Kan het weer over jou en de ambities van de ploeg gaan, ja?

5. Je vindt het allemaal wel meevallen

‘Israël is een hartstikke gaaf land met een rijke historie en een prachtige cultuur. Of de Giro wel in Israël hoort te starten? Het zal wel meevallen. De autoriteiten zullen er alles aan doen om ons een veilige doortocht te garanderen. Ze hebben op militair vlak en op het vlak van beveiliging heel wat ervaring, dat is wel wat anders dan hier.’

‘Oh, je doelt op het regime? Nou, dat is toch wel erg vergezocht. Het zijn de media die hier een verhaal van maken. En welk regime maakt geen fouten? Wie zonder zonde is werpe de eerste steen.’

6. Jij bent het slachtoffer, het wielrennen is het slachtoffer

‘Waarom moet ik die vraag weer krijgen? Dit begint op een heksenjacht te lijken.’

‘Nog iets: is het toeval dat de commotie om de Girostart in Israël net plaatsvindt wanneer de Giro begint? Dat is toch ook alleen maar om het wielrennen in een kwaad daglicht te stellen. En waar is de commotie wanneer de Ronde van China in China start? En zeg, dat men eens naar andere sporten kijkt in plaats van altijd wielrennen te viseren.’

7. Wat je ook kunt zeggen

‘Waanzin natuurlijk. Dat sportorganisaties met gelijk wie het bed delen voor een zak geld mag nooit wennen. Alle vezels in mijn lijf protesteren hiertegen. Maar eens het zover is, staat deze held gewoon aan de start. Onder het mom van het ploegbelang. En ook: ‘Sport en politiek hoor je gescheiden te houden. Hier starten is geen politieke stellingname.’ Ik hoor het mezelf zeggen. Ik hoor het collega’s zeggen. En we weten donders goed dat het onzin is. Comfortabel is het wel zo’n grens tussen politiek en sport, hiermee ontslaan we onszelf van elke verantwoordelijkheid. En natuurlijk is dit een politieke stellingname: de Giro is een politiek instrument van een regime met een bedenkelijk palmares.’

‘We zouden deze Girostart kunnen gebruiken om mensenrechtenschendingen aan te kaarten, maar nee, we zwijgen en likken de hielen van een autoritair regime dat de afgelopen maand 42 demonstranten heeft gedood en er ook nog eens 5500 heeft verwond, VN-veroordelingen ten spijt. We achten wielrennen belangrijker dan mensenlevens. En wat ik aan mezelf het meest verafschuw? Ik lig er niet wakker van. Ik lach een keertje cynisch en dat is het dan.’

‘Aan de andere kant: wat ik ook doe, het maakt niet uit. Er zullen niet minder slachtoffers vallen, het Israëlisch-Palestijns conflict zal niet sneller afgelopen zijn. En ja, dan start ik maar. De perceptie een politiek punt te maken is groter wanneer ik niet start dan wanneer ik dat wel doe, hoewel ik heel goed begrijp dat het geweten van een peloton in de jaren negentig zuiverder is dan dat van het Israëlische regime. Moet ik het voortouw nemen en niet starten? Wordt er daar iemand beter van? Ik weet het eerlijk gezegd niet.’

Matthias Vangenechten
Laatste berichten van Matthias Vangenechten (alles zien)