Het is een saaie Tour, de vertoonde voorspelbaarheid kent geen variatie en gele trui Froome heeft het charisma van een Europarlementariër met het uitzicht van een bankbediende met te lage cortisolwaarden. De kans bestaat dat u al dingen van dezelfde strekking heeft gedacht.
En er is maar één schuldige: de televisie.
De eerste consequent niet in beeld gebrachte uren van een etappe zijn vaak de spannendste. Dat heeft met het wedstrijdverloop te maken, maar niet alleen met dat. In de eerste plaats omdat ze niet in beeld gebracht worden. We stellen ons de gekste dingen voor bij de berichten die via andere kanalen gezapig binnensijpelen. Uiteindelijk gaat het maar om een nerveuze kop van het peloton met aan de staart een uitgerangeerde sprinter, een Fransman van derde garnituur of de combinatie van beide in moeilijkheden. Maar qua beleving is het alsof de Tour een nieuw universum binnenrijdt.
En dat is wel de essentie van wielrennen en de Tour. Tot de verbeelding spreken. Vroeger toen Rebellin niet of maar net fietste en toen elke koers wel een wielerlegende voortbracht, was er van televisie geen sprake. Het verhaal van de dag was dat van de radio of dat van de kranten. En elk krantenverslag was een ander verhaal. Dat gaf ook de gelegenheid aan lieden als Karel Van Wijnendaele met een verborgen politieke agenda om alles wat Frans sprak of uit Brussel kwam af te serveren als broddelaars in de marge van het rijke wielerleven dat zich voor hem alleen maar in de Vlaanders afspeelde.
Maar de televisie heeft de mogelijkheid afgenomen om feiten aan te dikken of grote verhalen te creëren. We zien alles zelf met eigen ogen en de realiteit blijkt zelden de verbeelding te overtreffen. De Tour is een simpele snelle hap geworden. De ooit zo weelderige literatuur is uitgekleed tot een banaal stationsromannetje. Kroniekschrijvers als Antoine Blondin of Dino Buzzati zouden anno nu nauwelijks relevant zijn.
Het ontbreken van hen ten faveure van livebeelden is ook de reden dat Froome maar weinigen begeestert. Wielerliefhebbers kunnen zelf zien wat voor spichtig en iel mannetje hij is. Hij lijkt moeilijk te vereenzelvigen met de grote kampioenen zoals deze voorgesteld worden, dan mag hij nog zeven keer de Tour winnen. Gaan we over zestig jaar spreken over Froome zoals er nu over Gaul, Kübler (gelukkige verjaardag!) of Koblet wordt gesproken? Ik denk het niet. Hadden we over Froome even gewichtig gesproken zoals nu over Gaul, Kübler of Koblet mocht hij zestig jaar geleden gefietst hebben? Ik mag gezien zijn suprematie aannemen van wel.
De Tour op tv is de slechtste verfilming van de beste literatuur. Het is meelijwekkend hoe er om het pietluttigste bagatel met superlatieven gegooid wordt en hoe de spanning kunstmatig moet opgevoerd worden. Een colaatje waaraan Froome nipt is wereldnieuws. Fringale! En Froome kent een monumentale inzinking, omdat hij een gat moet laten van drie meter en achtentwintig centimeter. Maar de beelden zijn wat ze zijn. Daar kan geen taal tegenop.
Brengt deze tijd nog mythische renners voort? De tendens om prestaties te minimaliseren zal daar niet toe bijdragen, zo vergeten de cijferaars van Team Sky al eens. Gestopte winnaars van de Tour zouden verplicht aan achtervolgingswaanzin moeten lijden en de rest van hun leven in een bos vertoeven, afgesneden van de buitenwereld. Charly Gaul had dat al begrepen. Zonder voor je veertigste te sterven in een muffe hotelkamer, als het even kan in een exotisch land, red je het als legende niet meer.
De Tour is net als vele andere wedstrijden ooit in het leven geroepen om papieren media een boost te geven. Al snel volgde de radio en het geschreven en gesproken woord maakten van de Tour een mythe die begon af te brokkelen sinds de almaar verpletterendere hegemonie van livebeelden. Zonder zouden we niet zien dat de soepele tred van een aftakelende Contador veel minder krachtig is dan vroeger, we zouden niet weten dat de aanvallen van de topfavorieten slechts een alibi zijn voor ik heb het toch maar geprobeerd en we zouden niet beseffen dat de gemiddelde staartdeling minder wiskunde is dan wielrennen.
Misschien romantiseer ik de boel wat en ik ontken niet straks om 13u30 klaar te zitten voor een livestream. En het vakantiegevoel dan? Misschien moet zo’n rechtstreekse uitzending zich beperken tot de essentie: een namiddag lang livebeelden van kastelen, zonnebloemen en weidse vergezichten. Geen enkele renner in beeld. Dit allemaal onder deskundig commentaar van Wuyts of Dijkstra. Of alleen krakende zwart-wit beelden met de regie van de RAI, wat qua aantal renners in beeld krijgen op hetzelfde neerkomt. Maar misschien moeten we gewoon een dag geen televisie kijken, lekker ouderwets radio luisteren en wachten tot morgen voor een verslag op Het is Koers of in een papieren medium.
(dit stuk werd geschreven door een 23-jarige bompa die gans de dag achter zijn raam elke beweging op straat gadeslaat)
- Het nieuwe wielerjaar in 40 stellingen - 22/02/2022
- Wielrennen bestaat niet - 13/05/2020
- Ooit was er wielrennen - 07/05/2020
Sterker nog, de TV beelden smoren ook de verbeelding van de journalisten! Ik hoop dat er alsnog een persoon met journalistieke inslag zich meldt en de Tour (die van 2016?) voor ons gaat volgen en verslaan zonder dat hij gebruik maakt van beelden en de nieuwe technologie. Zoals vroeger, op basis van enkele geruchten uit de koers een fabelachtig verslag schrijven zonder dat de waarheid het verhaal schade doet :D
Tja Matthijs, ik zou zeggen: aan de slag met Het is Koers en over elke etappe een verslag alsof het is 1948…
@Bas Zo’n experiment moet iets moois op kunnen leveren. Frank Heinen en Matthias op een (ander) onbewoond eiland zetten en hen elke avond een A4’tje ‘faxen’ met daarop de rituitslag en de berg- en tussensprintdoorkomsten… Verzin de rest er maar bij!